Günümüzde teknoloji dünyasının en çok konuşulan kavramları arasında yer alan yapay zeka (AI) ve makine öğrenmesi (ML), çoğu zaman birbiriyle karıştırılıyor. Peki bu iki terim gerçekten aynı şeyi mi ifade ediyor? Yoksa aralarında önemli farklar mı var? Bu yazımızda, yapay zeka ile makine öğrenmesi arasındaki farkları sade ve anlaşılır bir dille ele alacak, hangisinin ne zaman kullanıldığını örneklerle açıklayacağız.
Yapay Zeka Nedir?
Yapay zeka, insan benzeri zekâ gerektiren görevleri gerçekleştirebilen sistemlerin genel adıdır. Bu görevler arasında düşünme, öğrenme, problem çözme, karar verme ve hatta dil anlama gibi beceriler yer alır. Yapay zeka, geniş bir alanı kapsar ve makine öğrenmesi de bu alanın bir alt dalıdır.
Yapay zeka sistemleri, temel olarak üç kategoriye ayrılır:
- Dar (Zayıf) Yapay Zeka: Belirli bir görevi yerine getirmek üzere tasarlanmış sistemlerdir (örneğin; sesli asistanlar).
- Genel (Güçlü) Yapay Zeka: İnsan zekasına benzer şekilde çok yönlü düşünebilen teorik sistemlerdir.
- Süper Zeka: İnsan zekasını aşabilecek düzeyde gelişmiş, henüz var olmayan bir yapay zeka türüdür.
Makine Öğrenmesi Nedir?
Makine öğrenmesi, yapay zekanın alt disiplinlerinden biridir ve sistemlerin verilerden öğrenmesini sağlar. Yani bir bilgisayara açıkça programlanmadan belirli görevleri gerçekleştirme yetisi kazandırır. Buradaki ana fikir, sistemin geçmiş verilerden anlamlar çıkararak gelecekte benzer durumlara uygun tahminler veya kararlar verebilmesidir.
Makine öğrenmesi üç temel kategoriye ayrılır:
-
Denetimli Öğrenme (Supervised Learning)
Etiketli verilerle eğitilir. Örneğin; spam e-postaları ayırt etmek. -
Denetimsiz Öğrenme (Unsupervised Learning)
Etiketlenmemiş verilerle örüntü keşfetmeyi amaçlar. Örneğin; müşteri segmentasyonu. -
Pekiştirmeli Öğrenme (Reinforcement Learning)
Sistem ödül/ceza mantığıyla öğrenir. Örneğin; oyun oynayan yapay zeka ajanları.
Peki, Aralarındaki Farklar Neler?
Yapay zeka ve makine öğrenmesi terimleri sık sık birbirinin yerine kullanılsa da aslında aralarında temel farklar vardır. En belirgin fark, kapsam ve yöntem farklılığıdır.
|
Özellik |
Yapay Zeka (AI) |
Makine Öğrenmesi (ML) |
|---|---|---|
|
Kapsam |
Geniş, tüm zeki sistemleri kapsar |
AI’nın bir alt dalı |
|
Amaç |
İnsan benzeri karar alma ve düşünme |
Verilerden öğrenme ve tahmin |
|
Yaklaşım |
Kural tabanlı, öğrenme tabanlı veya ikisi birden olabilir |
Yalnızca öğrenmeye dayalı |
|
İnsan Müdahalesi |
Daha fazla müdahale gerekebilir |
Sistem zamanla kendi kendine gelişir |
|
Örnekler |
Konuşma tanıma, robotik, doğal dil işleme |
Spam filtreleme, ürün öneri sistemleri |
Neden Bu Ayrımı Bilmek Önemli?
Teknoloji hızla gelişirken, bu kavramların doğru anlaşılması hem bireyler hem de işletmeler için büyük fark yaratır. Örneğin bir girişim, veriyle gelişen bir sistem kurmak istiyorsa ML altyapısı kullanmalıdır. Ancak eğer sistemin dil anlaması, doğal diyalog kurması veya görüntü tanıması gerekiyorsa, AI çözümleri tercih edilmelidir.
Kurt
Makina öğrenmesi mi yoksa yapay zekamı ?